Vicieuze cirkel van diëten
Het crashdieet en de vicieuze cirkel van (streng) diëten
Als erkend diëtist ben ik bekend met de frustraties van cliënten die steeds weer op dieet gaan, slechts om uiteindelijk terug te keren naar hun oude gewicht of zelfs meer aan te komen. Dit fenomeen wordt geïllustreerd in de afbeelding van de dieetcyclus. Deze cyclus laat zien waarom veel diëten niet duurzaam zijn en hoe ze uiteindelijk leiden tot gevoelens van schuld en falen.
De dieetcyclus: een korte uitleg
Stap 1: het starten van een dieet.
Je kijkt in de spiegel, staat op de weegschaal of loopt voorbij een spiegelende etalage en je innerlijke zeurpiet geeft je een slecht gevoel, je gedachten slaan op hol. Je denkt: dit kan echt niet meer, dat getal is veel te hoog, mijn kleren passen niet meer of wat moeten al die mensen wel niet denken van mijn overgewicht.
Door onze innerlijke zeurpiet beginnen mensen enthousiast en gemotiveerd aan een nieuw dieet, met het idee dat dit de oplossing is voor hun gewichtsproblemen.
Stap 2: korte termijn succes
De kilo’s vliegen er af, dopamine giert door het lichaam. Dopamine geeft een goed gevoel, een gevoel van energie. Het bewijs dat streng diëten werkt.
Stap 3: fysieke en psychologische deprivatie
Het lichaam begint honger te ervaren en het brein reageert met toenemende verlangens naar voedsel. Het is simpelweg moeilijk vol te houden. De meeste diëten beperken namelijk bepaalde voedingsmiddelen, wat kan leiden tot intense honger en ontevredenheid.
Stap 4: het doorbreken van de dieetregels
De psychologische druk en fysieke honger worden te groot, mensen grijpen naar ‘verboden’ voedingsmiddelen of kleuren buiten ‘de lijntjes’ van hun dieet. Dit voelt voor velen als falen. Het dieet is verpest en mensen geven op. Je denkt: ‘het is weer maar eens gebleken dat ik niets kan volhouden. Ik heb geen karakter’.
Stap 5: het terugwinnen van het verloren gewicht
Het gevoel van falen en verlies van controle zorgt voor een alles-of-nietseffect. Maandag start ik opnieuw of na de zomerperiode heb ik wat minder verplichtingen zijn veel voorkomende gedachten die opkomen. Episodes van grote hoeveelheden, vetter en suikerrijk eten zorgen voor het terugwinnen van het verloren gewicht en vaak meer dan oorspronkelijk verloren. Dit is het gekende “jojo-effect”.
Stap 6: het verlies van zelfvertrouwen
Dit is misschien wel de meest schadelijke stap van allemaal, omdat het mensen in een negatieve spiraal brengt. Ze verliezen hun zelfvertrouwen, voelen zich gefrustreerd en kunnen het gevoel hebben dat ze nooit succesvol zullen zijn in hun pogingen om gewicht te verliezen.
Hoe diëtisten kunnen helpen om de dieetcyclus te doorbreken
De dieetcyclus is een krachtig visueel hulpmiddel om cliënten te helpen begrijpen waarom crashdiëten en andere restrictieve methoden zelden succesvol zijn op de lange termijn. Als diëtist kun je deze cyclus gebruiken om cliënten bewust te maken van de valkuilen van strikte diëten en hen te begeleiden naar een gezondere, duurzamere aanpak.
Hier zijn enkele strategieën die je kunt aanmoedigen om de cyclus te doorbreken
Focus op gedragsverandering, niet op restrictie. In plaats van een strikt dieet met beperkingen, moedig je cliënten aan om kleine, duurzame veranderingen aan te brengen in hun eet- en leefgewoonten. Het doel is niet om voedselgroepen te verbieden, maar om een gebalanceerde relatie met eten te ontwikkelen.
De kracht van een gezonde, duurzame aanpak
Het doorbreken van de dieetcyclus kan een uitdaging zijn, vooral voor mensen die jarenlang in deze vicieuze cirkel hebben gezeten. Echter, met de juiste begeleiding en een focus op duurzame, gezonde eetgewoonten, kunnen cliënten niet alleen gewicht verliezen, maar ook een gezondere relatie met voedsel ontwikkelen.
Het is aan ons, als diëtist, om onze cliënten te ondersteunen en hen te helpen inzien dat hun waarde niet wordt bepaald door hun gewicht of dieet. Door hen te leren hoe ze hun lichaam op een voedende, respectvolle manier kunnen behandelen, kunnen we hen helpen om langdurig succes te behalen – zowel fysiek als mentaal.
